Có bao giờ bạn thấy… mình khó tìm được một lý do để khen con không? Nhìn con học tập, làm việc gì cũng lơ ngơ, rồi chậm chạp… bạn chỉ thấy đầy những thiếu sót. Lấy gì mà khen bây giờ?
Thật ra, để khen con không khó như bạn nghĩ đâu. Chỉ là bạn cần thay đổi một chút cách nhìn. Trong bài này, tôi sẽ chia sẻ với bạn một kỹ thuật tư duy để bạn có thể khen con một cách hiệu quả trong mọi hoàn cảnh.

Kỹ thuật đổi khung để có lời khen hiệu quả
Có một khái niệm trong NLP (Lập trình ngôn ngữ tư duy) nghe rất hay: “Đổi khung”. Nói đơn giản, đó là khi ta thay đổi góc nhìn về một sự việc, từ đó thay đổi luôn cảm xúc và cách phản ứng của mình.
Ví dụ, khi con làm rơi vỡ ly nước, ta có thể nghĩ: “Con vụng về quá!” – thế là bực bội, quát mắng. Nhưng nếu đổi khung lại: “Con đang cố gắng lấy ly nước để mời ông”. Bạn sẽ thấy dịu xuống, nhẹ nhàng nhắc con dọn dẹp, động viên con lần sau sẽ khéo hơn. Chỉ một thay đổi nhỏ trong suy nghĩ, nhưng cảm xúc và cách ta đối diện với con đã khác hẳn.
Tác dụng của đổi khung trong nuôi dạy con là gì?
- Ta bớt nóng giận, bớt áp lực với chính mình và con.
- Con cảm nhận được sự ghi nhận, tin tưởng, từ đó tự tin và tự giác hơn.
Vậy làm sao để đổi khung?
Hãy tự hỏi mình những câu như:
- “Con đang cố gắng điều gì mà mình chưa thấy?”
- “Nếu mình nhìn sự việc này dưới góc độ tích cực hơn, nó là gì?”
- “Có điều gì con làm tốt hơn so với trước không?”
- “Nếu mình tin con sẽ tiến bộ, mình sẽ nói khác đi thế nào?”
Chỉ cần một vài câu hỏi như thế, bạn sẽ thấy lòng mình dịu lại, và lời nói cũng ấm hơn. Đó chính là lúc ta gieo vào con niềm tin và động lực để tự bước đi.
Ví dụ về đổi khung để có lời khen hiệu quả
Khi con làm toán sai một phép, thay vì thốt ra: “Sao dễ vậy mà cũng sai?”, hãy thử dừng lại và nghĩ: “Con đã làm được gần hết rồi, chỉ còn một chút nữa thôi.”
Và bạn có thể nói: “Mẹ thấy con đã làm đúng nhiều câu hơn lần trước, con đang tiến bộ đó!”

Hoặc khi con giúp dọn bàn ăn nhưng lỡ làm rơi vài cái thìa, thay vì buột miệng: “Vụng về quá đi!”, bạn có thể nhẹ nhàng nói: “Cảm ơn con đã giúp mẹ, lần sau cẩn thận hơn nha con.” Chỉ một câu nói khác đi, con sẽ thấy mình được ghi nhận thay vì bị chê trách, và chính điều đó mới khiến con muốn làm tốt hơn.
Trẻ con nào cũng muốn được công nhận. Chúng có thể chưa hoàn hảo, còn vụng về, còn sai sót… nhưng chỉ cần ta kịp nhìn ra một chút nỗ lực nhỏ bé nơi con và khen con thật lòng, con sẽ tự tin hơn, muốn tiến bộ hơn.
Tổng kết
Lời khen, ngay cả trong những lúc tưởng chừng chẳng có gì để khen, cũng không làm con “tự mãn”. Ngược lại, nó như một cái ôm vô hình đỡ con đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã. Và rồi một ngày, bạn sẽ thấy con trưởng thành hơn, biết tự mình cố gắng mà chẳng cần ai phải nhắc nhở.
Chúng ta vẫn hay nghĩ: “Con phải tốt hơn thì mới được khen.” Nhưng sự thật lại ngược lại: con chỉ có thể tốt hơn khi được khen đúng lúc.
Đọc thêm: 108 lời yêu thương dành cho con để bạn thể hiện tình cảm với con
Trần Đức Hưng là tác giả của 5 cuốn sách và là chuyên gia trong lĩnh vực Tâm lý ứng dụng, NLP, Thôi Miên và Nuôi Dạy Con. Anh được chứng nhận là NLP Master Coach của ABNLP và Hypnotherapist của ABH.